Μουσική του Κάτω Κόσμου: Οι Τελετουργικές Σφυρίχτρες των Μάγια

Η Μουσική διατηρεί ένα ιδιαίτερο ρόλο στην Ανθρώπινη κοινωνία για χιλιάδες χρόνια. Στην Αρχαία Κίνα για παράδειγμα μία σειρά από κουδούνια ηχούσαν για διασκέδαση αλλά και για τελετουργικούς λόγους. Οι μελωδίες που παράγονταν από τα διαφορετικά κουδούνια ήταν μία αντανάκλαση της Κομφουκιανής ιδέας περί Αρμονίας. Κάτι παρόμοιο συνέβαινε με τους Αρχαίους πολιτισμούς του κόσμου, όπως στην Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Ρώμη, όπου ένας Φλαουτίστας έδινε το παρών στις θυσίες, έτσι ώστε να “τραβήξει” τις οχλήσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος. Η Μουσική ήταν βασικό στοιχείο στα τελετουργικά και τις παραδόσεις των Μάγια, κάτι που αποδεικνύεται μέσα από τα αντικείμενα που βρέθηκαν από τον Πολιτισμό τους.Ένα από τα πιο παράξενα μουσικά όργανα τους, ήταν Οι Σφυρίχτρες των Μάγια

Οι εν λόγω σφυρίχτρες έχουν ανακαλυφθεί σε αρκετά αρχαιολογικά μνημεία. Για παράδειγμα 8 από αυτές ανακαλύφθηκαν κατά την διάρκεια μίας εκσκαφής στο Chiapas του Μεξικό μεταξύ του 1989 και του 1991. Οι σφυρίχτρες αυτού του μνημείου έχουν το σχήμα βατράχων και παράγουν έναν ήχο που μοιάζει με εκείνο που βγάζουν οι βάτραχοι.

Πέρα από το Μεξικό, τέτοιες Σφυρίχτρες έχουν ανακαλυφθεί στην Γουατεμάλα, στην Ονδούρα, την Κολομβία, το Εκουαδόρ και το Περού, κάτι που καταδεικνύει πως αυτές οι περιοχές μοιράζονταν κοινές μουσικές επιρροές Για αιώνες όμως αυτές οι Σφυρίχτρες είχαν την φήμη πως είναι πολύ παράξενα αντικείμενα, παρά μουσικά όργανα. Εξαιτίας του παράξενου σχήματός τους, αυτά τα όργανα εξετάστηκαν περισσότερο από μία καλλιτεχνική, παρά μουσική σκοπιά, και μονάχα πρόσφατα έγιναν γνωστά λόγων των εξαιρετικών μουσικών ιδιοτήτων τους.Φτιαγμένες από Πηλό, είναι απορίας άξιον πως διατηρήθηκαν μέχρι και τις ημέρες μας, αφού ο πηλός είναι ένα εξαιρετικά εύθραυστο υλικό, αλλά και εύπλαστο, και έτσι οι Σφυρίχτρες έχουν το σχήμα ζώων, ανθρώπων και μυθικών όντων.

Με ποιό τρόπο χρησιμοποιήθηκαν αυτές οι Σφυρίχτρες; Η ακριβής χρήση τους δεν έχει διευκρινιστεί επακριβώς, αλλά αν κρίνουμε από την εξαιρετική δεξιοτεχνία με την οποία δημιουργήθηκαν, μάλλον είχαν ένα ιδιαίτερο λόγο ύπαρξης και λειτουργικότητας. Το γεγονός πως ανακαλύφθηκαν σε αρχαιολογικά ταφικά μνημεία, κάνει τους ερευνητές να θεωρήσουν πως χρησιμοποιήθηκαν σε νεκρώσιμα τελετουργικά από ανθρώπους που συνοδεύαν την τελετή. Λέγεται μάλιστα πως οι Σφυρίχτρες χρησιμοποιήθηκαν και σε ανθρωποθυσίες, αφού ο θόρυβος που βγάζουν λέγεται πως εναλάσσει την συνειδητότητα των θυμάτων, επιφέροντας μία ονειρική κατάσταση που επέτρεπε την ομαλότερη θυσία τους.

Το σχήμα τους επίσης ενισχύει τον λόγο ύπαρξή τους, αφού οι Σφυρίχτρες με σχήμα μυθικών όντων για παράδειγμα, ίσως τοποθετούνταν στους τύμβους, ώστε να βοηθήσουν τους νεκρούς στην μετάβαση προς την Μετά Θάνατον ζωή. Οι Σφυρίχτρες Βάτραχοι από την άλλη, ίσως χρησίμευαν για να παίζουν την μουσική τους σε γιορτές που σχετίζονταν με τον Θεό της Βροχής…
ΠΗΓΗ